Funkcjonowanie władzy ustawodawczej w Polsce. Praca Marszałka Sejmu.
16 grudnia 2009 roku w Krajowej Szkole Administracji Publicznej, miło miejsce spotkanie z Marszałkiem Sejmu Bronisławem Komorowskim. Poprowadził konwersatorium na temat polityki państwa zatytułowane: „Funkcjonowanie władzy ustawodawczej w Polsce Praca Marszałka Sejmu”.
Bronisław Komorowski przybliżył tło historyczne funkcjonowania urzędu Marszałka w Polsce na tle innych państw europejskich. Przedstawił także znaczenie roli oraz funkcje jakie pełni obecnie Marszałek Sejmu w polskim państwie. Zaznaczył jednocześnie, że jako druga – po prezydencie, osoba w państwie, kierując pracą Sejmu nie ma kompetencji kierowniczych i pełni jedynie rolę „sternika” i organizatora prac parlamentu. W kwestiach ustawodawczych posiada stosunkowo duże uprawnienia w porównaniu z zakresem uprawnień przyznanych w innych państwach europejskich. Pozwalają bowiem one na ingerencję w proces legislacyjny. Marszałek ma przede wszystkim możliwość poddania ustawy ocenie prawnej, poprzez możliwość skierowania projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Prawa Europejskiego.
Następnie zgodnie z harmonogramem Dyrektor KSAP Jacek Czaputowicz rozpoczął dyskusję od zadania pytania o to czy w związku z wejściem w życie Traktatu Lizbońskiego nastąpiły zmiany w roli jaką sprawuje Marszałek Sejmu. Bronisław Komorowski wspomniał o zwiększeniu roli parlamentów krajowych, którą wprowadził Traktat Lizboński, zaznaczając jednocześnie, iż istnieje konieczność stworzenia urzędniczego sita filtrującego produkcję prawną Komisji Europejskiej, które ma wyłapywać te akty prawne, które mogą naruszyć zasadę subsydiarności oraz interes państwa. Nastąpi to jednak kosztem efektywności jego działania, gdyż proces legislacyjny ulegnie wydłużeniu.
Maciej Klimowicz, Promocja XVIII, poddał w wątpliwość jakość stanowionego prawa oraz wpływu jaki oceny skutków regulacji mają na stanowienie ustaw. Marszałek Sejmu ponownie wspomniał o konieczności wzmocnienia roli urzędniczej służby legislacyjnej, która jako jedyna jest w stanie wyłapywać błędy w ustawach, zanim trafią one do Sejmu.
Mikołaj Cholewicz, słuchacz Promocji XIX zadał pytanie, o ocenę dekretu z 1938 roku o likwidacji wolnomularstwa w Polsce. Marszałek Sejmu okazał się zadziwiającą wiedzą oraz poczuciem humoru. Zaznaczając jednocześnie, że w nowoczesnych państwach demokratycznych nie ma miejsca na organizacje, których struktury oraz działania są utajnione.
Kamil Surowiec, Promocja XX, zapytał o proponowane zmiany w Konstytucji, dotyczące wprowadzenia zmian w funkcjonowaniu Sejmu oraz przedstawienie ewentualnych kwestii mogących usprawnić jego działanie. Marszałek podkreślił, iż jest zwolennikiem wzmocnienia władzy wykonawczej przez jej koncentracje, przy jednoczesnym zwiększeniu jej kontroli oraz wprowadzenia odpowiedzialności prezydenta za podejmowane decyzje. Jest przeciwny modelowi, w którym urząd prezydenta może blokować pracę rządu. Aby temu zapobiec należałoby przede wszystkim ograniczyć prawo veta przysługujące prezydentowi. W zamian za to prezydent mógłby mieć możliwość ingerencji w proces legislacyjny na każdym jego etapie, poprzez możliwość zgłaszania poprawek. Marszałek wyraził także pogląd o konieczności zwiększenia roli Rady Ministrów w sprawowaniu władzy, gdyż jest ona organem, który ponosi odpowiedzialność za politykę państwa. Tam gdzie jest odpowiedzialność, tam powinna być władza.
Michał Markocki, Promocja XVIII, wyraził wątpliwość, czy wyborcy pozbawieni możliwości wybierania głowy państwa wyrażą zgodę na wprowadzenie systemu kanclerskiego. W trakcie dyskusji pojawiło się także pytanie o możliwość ewentualnego zerwania w przyszłości z zasadą dyskontynuacji prac Sejmu. Zasada ta oznacza, iż parlament, który kończy swoją kadencję zamyka wszystkie sprawy, nad którymi pracował i nie przekazuje ich nowemu parlamentowi. Marszałek odparł, że jest to zasada konieczna. W przypadku jej braku istniałaby możliwość sparaliżowania prac Sejmu przy zmianie kadencji. Mogłoby to nastąpić poprzez produkcję szkodliwych, a społecznie akceptowalnych projektów ustaw, przez posłów kończących swoją kadencję.
Piotr Sprzączak, słuchacz XX Promocji, zapytał o tendencję do zmieniania aktów prawnych w każdej kadencji Sejmu, Marszałek odparł, że jest to trend ogólnoświatowy, gdyż istnieje konieczność regulacji prawnej coraz większych obszarów naszego życia. Szybkość i rozmiar wprowadzania nowych regulacji w Polsce ma związek z koniecznością zmian systemowych wprowadzonych po 1989 r. Natomiast może mieć to wpływ na pogorszenie się jakości stanowionego prawa. Źródłem słabości wprowadzanego prawa są projekty ustaw proponowane przez opozycyjne kluby parlamentarne. One – w odróżnieniu od ustaw rządowych – nie zawsze są do końca przemyślanymi koncepcjami. Obecny rząd proponuje rozwiązanie problemu poprzez wprowadzenie swoistej centralizacji legislacyjnej dla wszystkich ustaw oraz ograniczenie inicjatywy ustawodawczej posłów.
Jan Kosiński – Promocja XX – zapytał o stan lobbingu w Polsce, Mariusz Berent z tej samej promocji o wyższość systemu kanclerskiego nad prezydenckim, a Mateusz Wrotecki również z Promocji XX – o znaczenie ewentualnego zmniejszenia liczby posłów.
Bronisław Komorowski stwierdził, że zmniejszanie liczby posłów jest tendencją widoczną w krajach wysokorozwiniętych. Następuje tam zwiększenie liczby obywateli przypadających na jednego reprezentanta. W kwestii ustroju prezydenckiego odparł, że Polska nie może pozwolić sobie na zachwianie swojej stabilności poprzez stan nieokreślenia pomiędzy systemami prezydenckim i kanclerskim. Jeśli wcześniej zdecydowano się na tworzenie systemu kanclerskiego to na tym kursie powinniśmy pozostać. Natomiast na temat lobbingu odparł, ze należy wprowadzić regulacje w większy sposób organizujące pracę lobbystów w Sejmie. Zaznaczył, że obecnie formalnie w Sejmie nie ma ani jednego lobbysty, pomimo, że i tak wszyscy lobbują. Dlatego konieczne jest wprowadzenie zmian.
16 grudnia 2008 r.
Jarosław Jasnowski
Promocja Józef Piłsudski
