Spotkanie Słuchaczy KSAP z Ministrem Spraw Zagranicznych Republiki Macedonii
W dniu 26 października 2012 roku w siedzibie Krajowej Szkoły Administracji Publicznej odbyło się spotkanie słuchaczy XXIV Promocji Wiesław Chrzanowski z Panem Nikolą Poposkim, Ministrem Spraw Zagranicznych Republiki Macedonii. Tematem przewodnim spotkania była polityka zagraniczna Republiki Macedonii oraz przyszłe i obecne relacje kraju z Unią Europejską.
W pierwszej części wykładu, Minister przedstawił główny powód swojej wizyty w Polsce. Wiązała się ona ze spotkaniem Ministrów Spraw Zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej i partnerów z Bałkanów Zachodnich, które odbyło się w Warszawie w dniu 25 października 2012 r. pod przewodnictwem Polskiej Prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej.
Następnie, przeszedł do przybliżenia słuchaczom szczegółów dotyczących swojego kraju. Minister, opisał Macedonię jako kraj który cały czas czeka na swoją szansę. Jest on zmotywowany, solidny i gotowy by w większym stopniu zaistnieć na arenie międzynarodowej i przyłączyć się do NATO i Unii Europejskiej. Jak dotąd, Macedonia uważnie obserwuje inne kraje i stara się czerpać z ich najlepszych doświadczeń. Już w 2005 została zaliczona do krajów kandydujących, jednak negocjacje z tą bałkańską republiką jeszcze się nie rozpoczęły, pomimo pozytywnej opinii Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. Dzieję się tak z powodu postawy Grecji, która sprzeciwia się wyznaczeniu terminu rozpoczęcia rozmów z Macedonią. Minister Poposki wyjaśnił, że na co dzień stosunki Macedońsko-Greckie układają się bardzo dobrze, współpraca gospodarcza kwitnie, ale historia i stereotypy odnośnie macedońskich roszczeń do terenów greckich wciąż nie zostały przezwyciężone.
Najbliższe i zarazem najważniejsze cele w stosunkach międzynarodowych Republiki Macedonii jakimi jest wejście do NATO i UE popierane są przez społeczeństwo Macedońskie, gdzie pozytywny odzew dla tych działań jest na poziomie ok. 90 %. Unia Europejska uważana jest przez polityków i obywateli Macedonii za projekt nie tylko biznesowy, ale przede wszystkim pokojowy.
W celu akcesji do UE, przeprowadzono szereg reform obejmujących media, gospodarkę i sądownictwo (stworzono m.in. Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury). Dzięki tym zmianom, Macedonia zajmuje obecnie 23. miejsce na liście krajów przyjaznych dla biznesu (według rankingu „Doing Business 2012” Banku Światowego). Jak podkreślił Minister Poposki, reformy te nie byłyby możliwe, gdyby nie wsparcie UE i obserwacja najlepszych europejskich praktyk w tych dziedzinach.
Próba akcesji do UE, według Ministra Poposkiego, zmieniła mentalność Macedonii, jako kraju bałkańskiego (uważanego za skorego do konfliktu). Jest to szczególnie widoczne w kontaktach z krajami tworzącymi byłą Jugosławię. Obecnie, wspólne rozmowy i spotkania krajów nie są czymś nadzwyczajnym i budzącym zdziwienie. Od sporów wspólni sąsiedzi przeszli do rozwiązywania regionalnych problemów.
Druga część spotkania poświęcona była dyskusji słuchaczy KSAP z Ministrem. Większość pytań poświęcona była priorytetom w polityce zagranicznej Macedonii, Unii Europejskiej i ewentualnej roli Polski jako sojusznika Republiki w procesie akcesji do UE. W odpowiedzi, Minister stwierdził, że Polska jest obecnie coraz bardziej liczącym się podmiotem na arenie stosunków europejskich, dzięki czemu może coraz skuteczniej realizować swoje podstawowe interesy, oraz wyznaczać nowe, ogólne cele takie jak rozszerzenie Unii. Ponadto, doświadczenia zebrane podczas rozmów przedakcesyjnych mogą być pomocne dla krajów chcących w przyszłości dołączyć do tej organizacji. Ponadto, podczas niedawnej prezydencji w Unii, Polska jako jeden z nielicznych krajów nie bała się zwrócić uwagi na problemy z rozpoczęciem rozmów akcesyjnych Macedonii i starała się o nich dyskutować i je rozwiązywać. Co się zaś tyczy innych priorytetów polityki zagranicznej Macedonii, jest to dołączenie do NATO. Macedonia uczestniczyła i uczestniczy już w akcjach stabilizacyjnych Sojuszu Północno-Atlantyckiego w Iraku czy Afganistanie. Od wielu też lat spełnia wszystkie warunki przedakcesyjne. Niestety w 2008 roku Grecja zablokowała akcesję Macedonii do NATO.
Ostatnie pytanie dotyczyło przyznania Pokojowej Nagrody Nobla dla Unii Europejskiej. Według Ministra, nikt inny nie zasługuje bardziej na to wyróżnienie niż UE. Unia jest projektem pokojowym i nastawionym na współpracę międzynarodową. Jest to szczególnie doceniane w krajach bałkańskich. Z ich perspektywy pokój jest jedną z najcenniejszych rzeczy jakie państwo może zapewnić swoim obywatelom. Należy również pamiętać, że dzięki Unii od 60-ciu lat nie było konfliktów zbrojnych między krajami wchodzącymi w jej skład. Ponadto, Unia jest na dobrej drodze rozwoju tak długo, jak długo inne kraje chcą się do niej przyłączać.
Sprawozdawca: Paweł Bieńkowski
XXIV Promocja Wiesław Chrzanowski
