Partnerstwo Wschodnie z perspektywy Unii Europejskiej
11 maja słuchacze KSAP spotkali się z Ewą Synowiec, dyrektorem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, która zaprezentowała wykład pt. „Partnerstwo Wschodnie z perspektywy Unii Europejskiej”.
Na początku przedstawiała działalność Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Działa ono w kilku sekcjach. Jedną z nich jest polityka UE – raportowanie polityczne (political reporting). Filar ten odpowiada za przepływ informacji w dwie strony, zarówno z Brukseli do Warszawy jak i odwrotnie. Przewodniczący Barroso, dążąc do sukcesu każdej prezydencji, potrzebuje dobrej wymiany informacji, którą zapewniają pracownicy tej sekcji. Równie istotne zadanie wykonuje sekcja komunikacyjna, która odpowiada za informowanie obywateli, czym jest UE. W dniu otwarcia polskiej prezydencji w UE we Wrocławiu zostanie otwarty oddział terenowy Komisji Europejskiej, co wpłynie również na intensyfikację działań sekcji komunikacyjnej. Powstanie tam Dom UE oraz biura informacyjne Parlamentu Europejskiego oraz Komisji Europejskiej. Siedzibę tę wybrał Parlament, a na otwarcie 1 lipca przyjadą Viviane Reding i Jerzy Buzek.
Gość wskazał na związek Partnerstwa Wschodniego z polską prezydencją oraz sytuację poszczególnych krajów nim objętych. Polska w czasie trwania prezydencji nie może zajmować się tylko Partnerstwem Wschodnim, a musi się także skupić na sytuacji w Afryce. Polski Minister Spraw Zagranicznych w trakcie trwania polskiej prezydencji, będzie prezentował stanowisko UE wobec krajów Afryki Północnej.
Z krajów objętych Partnerstwem Wschodnim szczegółowo omówione zostały: Ukraina, Mołdawia i Gruzja. Wspólnym problemem i ogromnym wyzwaniem dla krajów objętych Partnerstwem Wschodnim jest korupcja oraz brak systemu egzekucji prawa. Kluczową zaś kwestią partnerstwa jest polityka handlowa. Ukraina potrzebuje kompleksowej i głębokiej umowy o handlu zagranicznym z UE, w tym celu musi przeprowadzić szereg reform w kierunku gospodarki rynkowej, co utrudnia fakt, iż ukraiński parlament przypomina związek zawodowy oligarchów. Mołdawia ma szanse na umowę o stowarzyszeniu i wolnym handlu, gdyż urzędnicy tego najbiedniejszego kraju Europy do tego dążą. Ciekawie prezentuje się sytuacja w Gruzji. Tam w ramach walki z korupcją zlikwidowano kontrole sanitarne i fitosanitarne, co w konsekwencji uniemożliwiło podpisanie umowy handlowej z UE.
W trakcie dyskusji padł zarzut, iż brak obietnicy akcesji do UE sprawia, że kraje objęte Partnerstwem Wschodnim nie są zmotywowane do przeprowadzania reform. Według Pani Dyrektor, UE nie ma przygotowanej oferty dla krajów regionu. Polska w czasie stowarzyszenia też nie miała gwarancji wstąpienia do UE. Polityka sąsiedztwa UE wobec sąsiadów południowych jest porażką. Na 6 krajów wschodnich spośród 16 krajów z sąsiedztwa jest przeznaczone 30% funduszy z polityki sąsiedztwa. Kraje leżące na wschód od UE dają wyższą perspektywę rozwoju od krajów południowych. Dalszy rozwój Partnerstwa Wschodniego może się zakończyć akcesją części sąsiadów. W UE rodzi się nowa polityka, by oferować więcej za więcej reform.
W pytaniach poruszono kwestię zniesienia wiz dla Ukraińców, jako sygnału UE dla Ukraińców oraz szkoleń na Ukrainie, dotyczących UE. W sprawie wiz E. Synowiec podkreśliła, iż jest to sprawa państw członkowskich, nie Komisji oraz, że Ukraina jako jedyna ma szczegółowy plan działań, a nie ogólną mapę drogową. Wizy mają skłonić Ukraińców do reform, jest to jednak trudne wobec braku gwarancji ich zniesienia po przeprowadzeniu reform. W zakresie szkoleń zasygnalizowała istotność rozwoju kontaktów międzyludzkich (programów wymiany młodzieży, ponieważ młodzi i wykształceni ludzie są zaczynem reform) i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Dotychczas Ukraina potwierdza europejskie aspiracje, 40% społeczeństwa opowiada się za integracją z UE.
W odpowiedzi na pytanie jak zostać urzędnikiem w Brukseli, Pani Dyrektor opisała swoją drogę do stanowiska dyrektora w Dyrekcji Generalnej ds. Handlu. Cała licząca pięć etapów procedura konkursowa trwała ponad półtora roku, w jej trakcie pokonała 193 konkurentów. Postępowanie rekrutacyjne sprawdza, czy dana osoba jest akceptowana przez swój rząd, czy jest znana, czy potrafi zarządzać firmą i strategicznie myśleć. Konkursy przeprowadzane są w językach narodowych, trzeba się wykazać wiedzą i motywacją. Ponadto w UE obowiązuje parytet między krajami w zakresie dostępu do stanowisk kierowniczych.
Sebastian Bończak
